मित्रांनो, १२ ज्योतिर्लिंगांपैकी एक असलेल्या जगप्रसिद्ध भगवान केदारनाथ धामचे दरवाजे पुन्हा एकदा भाविकांसाठी खुले करण्यात आले आहेत. मात्र, को’रो’ना सं’सर्गा’मुळे यात्रेकरू आणि स्थानिक लोक क्वचितच येथे पोहोचत आहेत. वर्षातील सुमारे काही महिने बर्फाने झाकलेले हे पवित्र धाम भगवान शिवचे निवासस्थान मानले जाते.

असे मानले जाते की भगवान शिव येथे नेहमी त्रिकोण शिवलिं’गाच्या रूपात वास करतात. पौराणिक ग्रंथांमध्ये जरी या धामाशी सं’बंधित अनेक कथा आहेत. परंतु आज आम्ही आपल्याला महाभारत काळातील एका कथेबद्दल माहिती देणार आहोत. विशेष म्हणजे, महाभारत यु’द्धाच्या विजयानंतर पांडवांचा मोठा भाऊ युधिष्ठिराला हस्तिनापूरचा राजा बनवण्यात आले.

त्यानंतर युधिष्ठिरांनी हस्तिनापूरवर सुमारे चार दशके राज्य केले. दरम्यान, एकदा पाच पांडव भगवान श्रीकृष्णाबरोबर महाभारत यु’द्धाचा आढावा घेत होते. तेव्हा पांडव श्रीकृष्णाला म्हणाले, हे कृष्णा! आपल्या सर्व भावांना ब्रह्माच्या ह’त्येसह आपल्या भावा-बहिणींना मा’रण्याचा कलंक आहे. ते कसे काढायचे? तेव्हा श्रीकृष्ण म्हणाले की हे खरे आहे की तुम्ही यु’द्ध जिंकले असले,

तरी तुम्ही तुमचे गुरु आणि भाऊ-बहिणींना मा’रून पा’पाचे भागीदार बनले आहात. ज्या पा’पातून मुक्त होणे कठीण आहे. अशा स्थितीत केवळ महादेवच या पा’पांपासून मुक्त करू शकतात. म्हणून महादेवाच्या आश्रयाला जा, त्यानंतर श्रीकृष्ण द्वारकेला परतले. श्रीकृष्णांनी सांगितलेले हे शब्द पांडवांना सतत त्रा स देत होते की पा’पा पासून मुक्त कसे व्हावे आणि,

भगवान भोलेनाथला कसे प्रसन्न करावे. पांडवांना या प्रकरणाची चिंता वाटू लागली. एके दिवशी पांडवांना कळले की वासुदेव आपला देह सोडून आपल्या सर्वोच्च निवासस्थानी परतले आहेत. यानंतर पांडवांनाही पृथ्वीवर राहणे योग्य वाटले नाही. मग त्याने परीक्षितला राज्य सोपवले. द्रौपदीला घेऊन हस्तिनापूर सोडले आणि भगवान शिवच्या शोधात निघाले.

ते शिवच्या दर्शनासाठी काशीसह अनेक ठिकाणी गेले, पण शिव त्याच्या आगमनापूर्वी इतर कुठेतरी गेले होते. मग ते शिवच्या शोधात हिमालयात पोहोचले. असे म्हटले जाते की शिव येथेही लपले होते. यावर युधिष्ठिर भगवान शिवला म्हणाले की हे भगवान! तुम्ही कितीही लपले तरी आम्ही तुम्हाला पाहिल्याशिवाय राहणार नाही. मला हे देखील माहित आहे की,आम्ही पा’प केले आहे म्हणूनच तुम्ही आम्हाला पाहत नाही.

यानंतर पाच पांडव पुढे जाऊ लागले. तेवढ्यात एक बैल त्यांच्यावर ह’ल्ला केला. हे पाहून भीमाचे सिंहासन त्याच्याशी लढू लागले. मग जेव्हा बैलाने आपले डोके खडकांमध्ये लपवले तेव्हा भीमाने त्याची शेपटी पकडली आणि ती खेचू लागला. यामुळे बैलाची सोंड डोक्यापासून वेगळी झाली आणि त्या बैलाची सोंड शिवलिं’गात बदलली. काही काळानंतर शिवलिं’गातून भगवान शिव प्रकट झाले. त्यानंतर शिवने पांडवांची पा’पे क्षमा केली आणि पांडवांनी येथे मंदिर बांधले.