मित्रांनो, आपला देश धा’र्मिक देशांपैकी एक मानला जातो. आपल्या देशात अशी अनेक मंदिरे आहेत, जी जगभर त्यांच्या वैशिष्ट्य आणि चमत्कारांसाठी प्रसिद्ध आहेत. आपल्या सर्वांना माहित आहे की, चैत्र नवरात्री चालू आहे. देवी दुर्गाची नवरात्रात पूजा केली जाते. भक्त नवरात्रीचे नऊ दिवस माता राणीच्या नऊ वेगवेगळ्या रूपांची पूजा करतात आणि तिचे आशीर्वाद घेतात.
नवरात्रीच्या विशेष सणाच्या निमित्ताने, आज आम्ही तुम्हाला देवीच्या अशा चमत्कारिक मंदिराची माहिती देणार आहोत जे तीच्या विशेषतेसाठी जगभरात प्रसिद्ध आहे. आज आम्ही तुम्हाला देवीच्या अशाच एका शक्तिपीठाची माहिती देणार आहोत, जी जगभरातील लोकांच्या श्रद्धेचे केंद्र आहे. देवीचे हे शक्तिपीठ हिमाचल प्रदेशात आहे, जे नैना देवी मंदिर शक्तीपीठ या नावाने ओळखले जाते.
हे ५१ शक्तीपीठांपैकी एक आहे. शक्तीपीठ श्रीनयन देवी हिमाचलमध्येच नव्हे तर देश-विदेशात प्रसिद्ध आहे. दूरवरुन लोक दरबारात या रांगेत माता राणीच्या दर्शनासाठी येतात. नयना देवीचे हे चमत्कारिक मंदिर हिमाचल प्रदेशच्या बिलासपूर जिल्ह्यात आहे. या मंदिराबद्दल असे म्हटले जाते की देवी सतीचे डोळे येथे पडले होते. या मंदिराचे वैशिष्ट्य म्हणजे डोळ्यांचे आ’जा’र येथे बरे होतात.
होय मित्रांनो, लोकांचा असा विश्वास आहे की येथे पोहोचणाऱ्या व्यक्तीच्या डोळ्यांशी सं’बंधित सर्व प्रकारचे आ’जा’र माता राणीच्या कृपेने दूर होतात. या मंदिरात भक्त सतीच्या शक्ती रूपाची पूजा करतात. हिमाचल प्रदेशातील नैना देवी मंदिर ५१ शक्तीपीठांपैकी एक आहे आणि याच ठिकाणी आई सतीचे काही भाग पृथ्वीवर पडले. या मंदिराला नयना देवीचे दोन डोळे आहेत.
या मंदिराविषयी भक्तांचा अतूट श्रद्धा आजपासून नाही तर पौराणिक काळापासून आहे. या मंदिरात भक्त आपले नवस मागतात आणि माता राणीच्या कृपेने भक्तांच्या सर्व इच्छा पूर्ण देखील होतात असा विश्वास आहे. तसे तर मंदिराला भेट देण्यासाठी नेहमी भक्त येत-जात राहतातच, परंतु नवरात्रीच्या दरम्यान या मंदिराकडे भक्तांचा ओघच असतो.
देवीच्या या मंदिराबद्दल असा विश्वास आहे की, डोळ्यांशी सं’बंधित सर्व सम’स्या फक्त येथे भेट देऊन दूर केल्या जातात. जर तुम्ही नैना देवी मंदिराला भेट द्यायला गेलात, तर तुम्हाला मंदिराच्या आत नैना देवी मातेचे दोन डोळे दिसतील आणि मंदिराच्या आत नैना देवीसह गणपती आणि मा कालीजीच्या मूर्ती देखील आहेत. नैना देवीचे मंदिर नैनीतालमध्ये असलेल्या,
नैनी तलावाच्या उत्तरेकडील किनाऱ्यावर बांधले गेले आहे, जे खूप प्राचीन आहे. देवी मातेचे हे मंदिर शक्तीपीठात समाविष्ट आहे आणि येथे देवीचा चमत्कार दिसतो. येथे नैना देवीला देवी पार्वतीचे रूप मानले जाते आणि याच कारणामुळे तिला नंदा देवी असेही म्हटले जाते. या शक्तीपीठाबद्दल एक अतिशय लोकप्रिय कथा आहे. एकदा आई सतीचे वडील प्रजापती दक्ष यांनी,
मोठा यज्ञ केला होता, पण त्यात आई सती आणि त्यांचे पती भगवान शिव यांना आमंत्रित केले नव्हते. असे असूनही आई सती यज्ञापर्यंत पोहोचली. मग राजा दक्षाने पती शिवजींचा आई सतीसमोर अपमान केला, जो आई सती सहन करू शकली नाही आणि हवन कुंडात उडी मारून आपला जी’व दिला. जेव्हा भगवान शिव यांना हे कळले तेव्हा ते खूप क्रो’धित झाले,
आणि रागाच्या भरात त्यांनी रौद्र रूप धारण केले आणि तांडव करण्यास सुरुवात केली. सगळीकडे आ’क्रो’श झाला आणि भगवान शिव सतीच्या मृ’तदे’हासह भोवती फिरू लागले. भगवान शिवचे हे रूप पाहून सर्व देव खूप अस्वस्थ झाले. मग सर्व देव चिंताग्रस्त झाले आणि त्यांनी भगवान विष्णूला प्रार्थना केली की, भगवान शंकराला शांत करा.
मग भगवान विष्णूने आपल्या सुदर्शन चक्राने माता सतीच्या श-रीराचे ५१ तु’कडे केले. ज्या ठिकाणी हे तुकडे पडले होते. हे शक्तिपीठ म्हणून ओळखले जाते. यापैकी २ शक्तीपीठ हिमाचलमधील बिलासपूर आणि उत्तराखंडमधील नैनीतालमध्ये आहेत. या ठिकाणी आई सतीचे डोळे पडले होते. म्हणून त्याला नैना देवी मंदिर म्हणतात.
टीप :- वर दिलेली माहिती ही सामाजिक आणि धार्मिक मान्यतेच्या आधारावर दिलेली आहे. यामागे कोणतीही अंध श्रद्धा पसरवण्याचा किंवा त्यास वाढ देण्याचा आमचा उद्देश नाही. यामुळे कोणीही तसा गैरसमज करून घेवू नये. मित्रांनो, जर तुम्हाला ही माहिती आवडली असेल तर ती इतरांना शेअर करायला विसरू नका.