मराठी समुदाय

मित्रांनो, वैष्णो देवी मंदिर हे भारतातील ज’म्मू-का’श्मी’रमधील त्रिकुटा पर्वतावर असलेल्या शक्तीला समर्पित पवित्र हिं’दू मंदिरांपैकी एक आहे. येथे वैष्णो देवीची पूजा केली जाते, वैष्णो देवीला माता राणी आणि वैष्णवी म्हणूनही ओळखले जाते. ज’म्मू आणि का’श्मीर राज्यातील जम्मू जिल्ह्यातील कटरा शहराजवळ हे मंदिर आहे. हे उत्तर भारतातील सर्वात आदरणीय पवित्र स्थळांपैकी एक आहे.

कटरापासून सुमारे १२ किलोमीटर अंतरावर हे मंदिर ५२०० फूट उंचीवर आहे. प्रत्येक वर्षी लाखो यात्रेकरू या मंदिराला भेट देतात. तिरुमला वेंकटेश्वर मंदिरानंतर हे भारतातील दुसरे सर्वाधिक भेट देणारे तीर्थक्षेत्र आहे.या मंदिराची देखभाल श्री माता वैष्णो देवी तीर्थ मंडळ करते. येथे जाणाऱ्या भाविकांना ‘भैरॉन मंदिर’ चे दर्शन घेणे आवश्यक आहे.

माता वैष्णो देवीची कथा :- पौराणिक मान्यतेनुसार, एकदा माता वैष्णो देवीचे भक्त श्रीधर यांनी मुलींना नवरात्रीच्या पूजेसाठी बोलावले, तेव्हा आईसुद्धा मुलीच्या रूपात तिथे पोहोचली. आईने श्रीधरला गावातील सर्व लोकांना भंडारासाठी आमंत्रित करण्यास सांगितले. मुलीने सर्वांना जेवण देण्यास सुरुवात केली, त्यावेळी भैरवनाथने मां’स आणि दारूचा आग्रह धरला,

अनेक वेळा समजावून सांगितल्यावर भैरवनाथ संतापले आणि मुलीला पकडण्याचा प्रयत्न केला. मग माता तिथून निघून गेली. माता वैष्णो देवीची गुहा :- माता हनुमानजींना म्हणाली, तुम्ही भैरवबरोबर खेळा, मी नऊ महिने या गुहेत विश्रांती घेईन. मग मातृनी नऊ महिने या गुहेत तप केले आणि नंतर भैरवनाथाचा व’ध केला. ज्याप्रमाणे बाळ नऊ महिने आईच्या उ’द’रात राहते,

त्याचप्रमाणे आई देखील नऊ महिने या गुहेत राहिली. म्हणून या गुहेला ‘ग र्भा जुन’ म्हणून ओळखले जाते आणि या ठिकाणाला ”अर्धकु’मारी’ असे म्हणतात. ज्या ठिकाणी मातांनी भैरवनाथाचा व’ध केला ती जागा ‘भवन’ म्हणून प्रसिद्ध आहे. वैष्णो देवी भैरवनाथाची कथा :- भैरवनाथाचा व’ध केल्यानंतर, ज्या ठिकाणी त्याचे डोके पडले, ते भवनापासून तीन किलोमीटर दूर,

आज ती जागा ‘भैरॉन मंदिर’ म्हणून ओळखली जाते. असे म्हटले जाते की त्याच्या मृ’त्यू नंतर, भैरवनाथने आपल्या चुकीबद्दल प’श्चात्ता’प केला आणि आईला क्षमा मागितली. वैष्णोदेवीने मग भैरवनाथाला व’रदा’न दिले आणि सांगितले की “जोपर्यंत भक्त तुम्हाला माझ्या नंतर भेटणार नाही तोपर्यंत माझे दर्शन अपूर्ण मानले जाईल”.

माता वैष्णो देवी भवन :- भैरवनाथाला मो’क्ष दिल्यानंतर, वैष्णोदेवीने तीन पिं’ड असलेल्या खडकाचा आकार धारण केला आणि कायमचे ध्यानस्थ बनले. या ठिकाणी देवी काली (उजवीकडे), सरस्वती (डावीकडे) आणि लक्ष्मी (मध्य) गुंफेत पिं’डीच्या रूपात विराजमान आहेत. या नावाने ओळखल्या जातात. दरम्यान, पंडित श्रीधरही अधीर झाले.

त्याने स्वप्नात त्रिकुटा पर्वत तसेच आईच्या तीन पिं’ड्या पाहिल्या, ज्याचा शोध घेऊन तो टेकडीवर पोहोचला. मग पंडित श्रीधरने अनेक प्रकारे आईला प्रसन्न करण्याचा प्रयत्न केला, मग देवी तिच्या पूजेने प्रसन्न झाली, ती त्याच्या समोर प्रकट झाली आणि त्याला आशीर्वाद दिला. तेव्हापासून श्रीधर आणि त्याचे वं’शज मा वैष्णो देवीची पूजा करत आहेत.

हे आईचे खरे दरबार आहे. ही श्रद्धा भक्तांमध्ये खूप लोकप्रिय आहे की जो कोणी मनापासून आईच्या दर्शनासाठी येतो, त्याच्या सर्व इच्छा पूर्ण होतात. लोकांचा असाही विश्वास आहे की आईची इच्छा असल्याशिवाय कोणीही त्यांच्या दरबारात येऊ शकत नाही. आजही वर्षभर वैष्णो देवीच्या दरबारात भक्तांची मोठी गर्दी असते. खूप लां’बून लोक येथे दर्शनासाठी येतात.

या लेखात, वैष्णो देवी मंदिराची रहस्ये सांगितली गेली आहेत, जर तुम्हाला हा लेख आवडला असेल तर तुमच्या मित्रांसोबत शेअर करा. जर तुम्हाला या लेखाशी सं’बंधित काही विचारायचे असेल तर आम्हाला कमेंट करून सांगा, आम्ही तुम्हाला नक्कीच उत्तर देऊ.