मराठी समुदाय

भगवान राम भक्त हनुमान जी हे शक्तीचे देवता मानले जातात. रामभक्त हनुमान जी सर्व प्रकारच्या कठीण कामांसाठी सदैव तत्पर असतात. हनुमान जी इतके मोठे देवता आहेत जे कलियुगातील निराशावादी जीवनातही उत्साह देतात. कलियुगात आदर्श जीवन आणि बलशाली शरीरामुळे अनेक लोकांचे हनुमान जी प्रेरणा आहेत.

हनुमानजी यांचे जीवन चरित्र उच्च आदर्शांचे होते. याशिवाय त्यांच्या भक्तीमध्ये स्वार्थीपणा नव्हता. तसेच शेषनाग प्रथम जो त्याच्या आई कंदूरूच्या विरोधात गेला, कारण त्याने विनिताला पकडले होते. यासह त्यांनी भगवान ब्रह्माचे पूर्ण श्रद्धेने ध्यान केले आणि आशीर्वाद प्राप्त केला आणि त्याना अमर्यादित शक्ती प्राप्त झाली. त्यामुळे आदीशेष या नावानेही ओळखले जाते.

रामायणात शेषनागाचे अवतार भगवान रामांचा धाकटा भाऊ लक्ष्मण होते तर महाभारतात शेषनागचा अवतार भगवान श्रीकृष्णाचे बंधू बलरामजी होते. असे सांगितले जाते की, महाभारतात हनुमानजी आणि शेषनाग अवतार बलरामजी यांच्यात एक महाभयंकर यु द्ध झाले होते.

हनुमानजी आणि शेषनाग अवतार बलराम जी यांच्यात यु द्ध चालू असताना काय झाले, याचा उल्लेख आपल्या हिंदू ध-र्मातील अनेक पोथी-पुराणात केला असल्याचे दिसून येते. असे म्हणतात की , एकदा भगवान श्रीकृष्ण यांना समजले होते की ,त्याचा भाऊ शेषनाग अवतार बलराम जी यांना त्यांच्या सामर्थ्याचा खूप अभिमान किंवा गर्व झाला होता.

म्हणूनच त्यांना हनुमान जीची आठवण केली आणि लगेच भगवान हनुमान जी द्वारकाला आले होते. हनुमान जीना श्रीकृष्णाने का बोलावले ते माहित होते. तेव्हा हनुमान जी राजदरबारात जाण्याऐवजी ते थेट बागेत केले आणि झाडांवरील फळ तोडू लागले. तसेच काही विशाल झाडे उपडुन टाकली. जेव्हा ही बातमी बलराम जी च्या कडे पोहचली.

हे सर्व ऐकून बलराम यांना खूप राग आला आणि ते त्या वानराला मारण्यास त्या ठिकाणी आले. बलराम जी बागेत पोहोचल्यावर तेथील स्थिती पाहून अधिक संतापले. बलराम जी त्या वानराजवळ गेले आणि म्हणाले, “अरे तुम्ही तिथे काय करत आहात? इथून बाहेर जा. त्यावर हनुमान जी म्हणाले, मला भूक लागली आहे आणि हनुमानजींनी पोट भरल्यावरच मी येथून जाईन असे सांगितले.

हे पाहुन बलराम जी खूपच क्रोधीत झाले. त्यांनी आपली गादा उचलली आणि हनुमान जी वर ह-ल्ला केला. यामध्ये हनुमान जींनीही त्यांच्या हातात गदा घेऊन, बलरामवरती प्र हा र रोखला माझा ह-ल्ला थांबविणारा हा वानर कोण होता, हे बलरामांना पाहून आश्चर्य वाटले.

मग काही वेळाने बलराम जी आणि हनुमान जी यांच्या महाभयंकर यु-द्धाची सुरूवात झाली. जेव्हा संपूर्ण वातावरण गदेच्या आवाजाने गरजू लागले होते. मग बलराम जीनी गदा सोडली आणि नांगर हातात घेऊन ते यु-द्धात उतरले. हे पाहून देवतांमध्येही काळजी करायला सुरुवात केली, तेव्हा भगवान श्रीकृष्ण प्रकट झाले आणि त्यांनी बलराम जीला शांत केले.

जेव्हा बलराम जी यांना कळले की ते वानर हनुमान जी स्वत: होते, तेव्हा त्यांना त्यांची चूक लक्षात आली. भगवान कृष्ण म्हणाले की काही दिवसांपासून तुम्हाला, तुमच्या सामर्थ्याचा अभिमान होता. म्हणून मी हनुमान जी यांना हे असे करण्यास सांगितले. यावर बलराम जी यांनी आपली चूक मान्य केली आणि हनुमानाकडे क्षमा मागितली.