मराठी समुदाय

नमस्कार मित्रांनो, आज आपण पाहणार आहोत की मृत्युच्या आधी आपल्या शरीरात काय काय घडते. मित्रांनो  जीवन आणि मृत्यूचा प्रश्न तर आहेच. कारण आपण जगणार किती आणि मरणार कधी हे कोणालाच ठाऊक नाही. आपल्या म्हणण्यानुसार आपल्याला हवे तितके जीवन जगता येत नाही, आपण जन्माला आलोय म्हणजेच आपला मृत्यू हा अटल आहे .

मित्रांनो  आपल्या सृष्टीत कोणीही अमर नाही आणि आपल्या प्रकृतीचा आधार जीवन आहे. तर मृत्यू हे जी वनाचे सत्य आहे.मरण हे कोणाला कधी येईल आणि ते कोणत्या स्वरूपात येईल याबद्दल कोणालाही कल्पना नसते. आपले जी वन हे अनिश्चित आहे आणि म रण हे अटळच आहे आणि मृत्यू म्हणजे जिवंत प्राण्यांच्या शरीरातील सर्व हालचाली म्हणजेच त्याच्या शरीरातील सर्व जैविक क्रिया या काम करायचे थांबतात यालाच मृ त्यू असे म्हणतात.

मित्रांनो  मृ’त्यू हे सर्वांच्या आयुष्यातील शाश्वत सत्य आहे. एक ना एक दिवस येणारच आहे. हे तर आपल्या सर्वांनाच माहित आहे. परंतु मृ’त्यू आणि त्यानंतर काय होते याबद्दल सर्वांनाच जाणून घेण्याची उत्सुकता लागली असेल. मृ’त्यूनंतरचे जग काय आहे हे मनुष्याला अनेक वर्षांपासून जाणून घ्यायचे आहे. धा’र्मिक शास्त्रांमध्ये देखील याबद्दल लिहिले गेले आहे, परंतु त्याचा अर्थ लावून गूढ अर्थ समजून घेणे मनुष्याच्या सामर्थ्यात नाही.

ध’र्म अम’र आहे असे शास्त्रात सांगितले आहे. त्याचा ना’श होणार नाही. भगवान श्रीकृष्णांनीही भगवद्गीतेमध्ये आ’त्म्याच्या अम’रत्वाबद्दल सांगितले आहे. पण मृ’त्यू म्हणजे काय? मृ’त्यू येण्याच्या काही सेकंद आधी काय होते? सद्गुरूंनी यावर प्रकाश टाकला आहे. याबद्दल बऱ्याच गोष्टी सांगितल्या गेल्या आहेत. त्यांनी सांगितले आहे की एखाद्या व्यक्तीच्या मृ’त्यूच्या अगदी ४० सेकंद आधी एक अद्भुत घटना घडते.

त्या वेळी व्यक्तीच्या समोर त्याच्या अनेक ज’न्मांची चित्रे झपाट्याने त्याच्या समोर येतात. आपण म’रतो तेव्हा आपल्या शरीराचे काय होते? आपला आ’त्मा कुठे जातो? जर तुम्ही थोडे धा’र्मिक व्यक्ती असाल, तर तुम्ही म्हणाल की आम्ही मे’ल्यावर आपण स्वर्ग किंवा नरकात जाऊ. जर तुम्ही आयुष्यभर चांगली कामे केलीत तर तुम्ही स्वर्गात जाल आणि जर तुम्ही पा’प केले असेल तर तुम्ही नरकात जाल.

मित्रांनो  जीवन आणि मृत्यूचा प्रश्न तर आहेच. कारण आपण जगणार किती आणि मरणार कधी हे कोणालाच ठाऊक नाही. आपल्या म्हणण्यानुसार आपल्याला हवे तितके जीवन जगता येत नाही, आपण जन्माला आलोय म्हणजेच आपला मृत्यू हा अटल आहे .

मित्रांनो  आपल्या सृष्टीत कोणीही अमर नाही आणि आपल्या प्रकृतीचा आधार जीवन आहे. तर मृत्यू हे जी वनाचे सत्य आहे.मरण हे कोणाला कधी येईल आणि ते कोणत्या स्वरूपात येईल याबद्दल कोणालाही कल्पना नसते. आपले जी वन हे अनिश्चित आहे आणि म रण हे अटळच आहे आणि मृत्यू म्हणजे जिवंत प्राण्यांच्या शरीरातील सर्व हालचाली म्हणजेच त्याच्या शरीरातील सर्व जैविक क्रिया या काम करायचे थांबतात यालाच मृ त्यू असे म्हणतात.

परंतु या व्यतिरिक्त, मृ’त्यूच्या तोंडातून परत आलेल्या लोकांनी त्यांचे अनुभव सांगितले आहेत. या लोकांनी सांगितले की, जेव्हा ते मृ’त्यूच्या अगदी जवळ होते तेव्हा त्यांना काय झाले आणि त्यांचा ‘मृ’त्यू’ चा अनुभव कसा होता. बहुतेक धा’र्मिक लोकांचा असा विश्वास आहे की, आ’त्मा कधीही न ष्ट होत नाही. आ’त्मा फक्त एक शरीर सोडतो आणि मग शरीर म’रते. मानवी अस्तित्वाचे काय होते?

मित्रांनो कोमामध्ये पोहोचलेल्या अनेक रु’ग्णांनी मृ’त्यूच्या तोंडातून परत आल्यानंतर त्यांचे अनुभव सांगितले गेलेले आहेत. यातील काही लोक असा दावा करतात की त्यांनी एक बोगदा पाहिला ज्याचा शेवट प्रकाशाने भरलेला होता. मित्रांनो ही दुसऱ्या जगाची झलक आहे का ? बरं आम्ही निश्चितपणे सांगू शकत नाही. अॅपलचे संस्थापक स्टीव्ह जॉब्स त्याच्या मृ’त्यूच्या काही क्षण आधी ‘अरे वाह, अरे वाह, अरे वाह’ म्हणताना ऐकले होते आणि असे बोलण्यानंतर काही सेकंदांनी त्याचा मृ’त्यू झाला. त्याच्या शेवटच्या शब्दांचा अर्थ काय होता? म’रताना त्याला खूप आनंद वाटत होता का? तो क’र्करो’गाच्या वे’दनांपासून मुक्तता अनुभवत होता किंवा तो आपल्या कल्पनाशक्तीच्या पलीकडे काहीतरी पाहत होता.

तो कोणत्या ‘ठिकाणी’ जायला हवा होता? हा मनुष्याचा स्वभाव आहे की तो मृ’त्यूला घाबरतो, अगदी मृ’त्यूबद्दल बोलण्यास घाबरतो आणि मृ’त्यूनंतर घडणाऱ्या घटनांबद्दलही. आपल्या सर्वांना माहित आहे की मानवी इतिहासात कोणीही अम’रत्व प्राप्त केले नाही, मग ही भीती कशाची आहे? ही भीती कशी आहे? मृ’त्यूपासून पळून जाण्याची आपली सवय मृ’त्यूला सामोरे जाण्याची आपली असमर्थता आपल्या,

मित्रांनो  एक जो न-ष्ट होतो आणि दुसरा कधीही न संपणारा आणि नाशवंत आ’-त्मा. मृ’त्यू जवळ आल्याचे अनेक अनुभव दिवसेंदिवस समोर येत आहेत. एका अभ्यासानुसार, १० पैकी एका का’र्डियाक अरेस्टमुळे वाचलेल्यांना हृ’दय अपयशादरम्यान काहीतरी विचित्र अनुभवले. मृ’त्यू जवळून पाहणाऱ्या एका व्यक्तीने त्याचे जवळून वर्णन केले, ‘अचानक तो माझ्यावर आला आणि मी त्यात शिरलो. मी त्या प्रकाशात होतो आणि मी एका अतिशय सुंदर ठिकाणी होतो. तो मनुष्य नव्हता, म्हणून मानवी  मार्गाने त्याचे स्पष्टीकरण करणे कठीण आहे,

परंतु जे काही होते ते सुंदर होते. हे स्वप्नापेक्षा वेगळे होते ज्यात सर्व काही अस्पष्ट आहे, सर्व काही अगदी स्पष्ट होते. आयसीयूमध्ये दाखल झालेल्या दुसऱ्या एका महिलेची ही कथा आहे. ती महिला म्हणाली, अचानक मला वाटले की माझे संपूर्ण शरीर काही प्रकाशाकडे खेचले जात आहे. मी स्वतःला एका बोगद्यात सापडले आणि मला माहित होते की मी मृ’त आहे. मशीनचा आवाज आणि औषधांच्या वासापासून पूर्ण शांतता होती. तीव्र वेदना ऐवजी, मला खूप हलके आणि आराम वाटला. काय होत आहे याची मला पूर्ण जाणीव होती, तरीही मी अजिबात घाबरलो नाही. त्या बोगद्याच्या शेवटी एक गेट दिसत होते. त्यानंतर मी आयसीयूमध्ये उठलो आणि त्यानंतर काय झाले ते मला आठवत नाही.

मित्रांनो तर यावर शास्त्रज्ञ काय म्हणतात? शास्त्रज्ञ त्यांच्या स्वतःच्या भाषेत ते स्पष्ट करतात. ते म्हणतात की क्वांटम पदार्थ मज्जासंस्था सोडल्यावर असे अनुभव येतात. एरिजोना विद्यापीठाचे डॉ’क्टर स्टुअर्ट हॅमरॉफ असा दावा करतात की, आपल्या आ’त्म्याचे सार मेंदूच्या पेशींमधील मायक्रोट्यूब्यूलमध्ये असते. जेव्हा हृदय काम करणे थांबवते, ते विश्वात वितरित होऊ लागते आणि जर ती व्यक्ती जि’वंत राहिली तर ती पुन्हा परत येऊ लागते. काही जण म्हणतात की, मृ’त्यूचे हे अनुभव एक मानसिक संकल्पना आहेत. में’दूमध्ये होत असलेल्या रासायनिक बदलांमुळे असे अनुभव येतात.

टीप:- वर दिलेली माहिती व उपाय हे सामाजिक आणि धा-र्मिक मान्यतेच्या आधारावर दिलेली आहे. यामागे कोणतीही अंध-श्रद्धा पसरवण्याचा किंवा त्यास वाढ देण्याचा आमचा उद्देश नाही. यामुळे कोणीही तसा गैरसमज करून घेवू नये.